Welke criteria hanteer je om deze kinderen door te laten stromen of om ze nog een jaar te laten ‘kleuteren’? Wanneer zijn ze toe aan het leren in groep 3?

Najaarskinderen zijn alle kinderen die tussen 1 oktober en 1 januari zes jaar worden, ze hebben de mogelijkheid om naar groep 3 te gaan op vijfjarige leeftijd. De inspectie verwacht van scholen dat ze leerlingen in acht jaar basisschool zoveel mogelijk een ononderbroken ontwikkeling laten doormaken. Dit geldt ook voor de najaarskinderen, waarbij gekozen moet worden voor ofwel een relatief korte ofwel een relatieve lange kleuterperiode. Uit onderzoek is gebleken dat verlengen van de kleuterperiode niet persé beter is. De leerlingen hebben dan weliswaar aan het begin van groep 3 een voorsprong maar uit onderzoek blijkt dat die voorsprong op leergebied er in groep 6 niet meer is. Toch kunnen er ook redenen zijn dat kleuterverlenging wel zinvol is.

In groep 3 staat het leren lezen en rekenen centraal, van leerlingen wordt verlangd dat ze opdrachten kunnen uitvoeren, weet hebben van begrippen, langere tijd aan hun tafel in hun werkboek kunnen werken. De tijd voor spelen is korter, er wordt meer een beroep gedaan op de cognitieve ontwikkeling. Het tempo in groep 3 ligt veel hoger dan in groep 2. In deze groep mogen kinderen tijdens het spel in hoeken leren in hun eigen tempo en kunnen ze kiezen voor activiteiten waar ze interesse voor hebben.

Zijn leerlingen eraan toe om de stap naar groep 3 te maken? Het is belangrijk om als school op tijd over deze vraag na te denken en ouders daarin mee te nemen,

Aspecten die een rol spelen bij kleuterverlenging of doorstroming

• Welke mogelijkheden bestaan er in groep 3 om aandacht aan verschillen te geven? Is er ruimte voor verlengde instructie en werken op verschillende niveaus?
• Verloopt de overgang van groep 2 naar 3 soepel? Is er ook in groep 3 tijd voor spel of verwerking in een hoek?
• Hoe is de werkhouding? Kan de leerling geconcentreerd aan een taak werken? Kan het klassikale instructie aan?
• Hoe staat het met de voorwaarden voor het lezen en het rekenen? Zie je bij de leerling interesse voor letters? Heeft de leerling genoeg ervaringen opgedaan met de ruimtelijke oriëntatie? Kan het begrippen toepassen?
• Als je kiest voor verlengd ‘kleuteren’, is er dan nagedacht over een beredeneerd aanbod om aan te sluiten bij de ontwikkeling van deze leerling(en)?
• Het sociaal-emotionele aspect is minstens, zo niet veel meer, een aandachtsgebied waar op gelet moet worden. Hoe is het met het welbevinden van het kind? De sociaal-emotionele ontwikkeling is een ‘gevoel’ wat door leerkrachten niet goed te onderbouwen is. Deze kinderen worden getypeerd als ‘jong’, omdat ze niet betrokken zijn of zich niet betrokken voelen, zich niet aangesproken voelen in de kring en onzeker ogen. Zij hebben de tijd nodig om zich in hun eigen tempo te ontwikkelen en de mogelijkheden die er zijn in groep 2 voor spel te benutten.

Samengevat
De afweging voor vervroegde of verlengde doorstroming hangt af van de ontwikkeling van het individuele kind en de mogelijkheden van het onderwijsaanbod in groep 2 en 3.

Het belangrijk om als schoolteam onderling af te stemmen wat de visie op leren en ontwikkelen is en beleid te maken m.b.t. de doorstroming van kleuters. Bovenstaande aspecten kunnen een hulpmiddel zijn om daar een mening over te vormen.

Meer lezen: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2016/09/12/doorstroom-van-kleuters

Mocht je naar aanleiding van dit artikel nog vragen hebben; de werkgroep ‘Jonge Kind’ vanuit OnderwijsPunt denkt graag met je mee en is ook bereikbaar voor andere vragen omtrent het Jonge Kind. Je kunt ons bereiken via: werkgroepjongekind@cordeoscholen.nl

Jeannet Smit
Tanja van Veen
Gea van Lieshout